Numer projektu: 1119
Kategoria projektu: Szkoła podstawowa 1–3

KOSZ, czyli Kolektyw Odpady Sumiennie Zbierający

Złoty Grant

Przyznawany przez Kapitułę Konkursową.

Grant Jury

Przyznawany przez Kapitułę Konkursową.

Opis pomysłu

Jednym z najbardziej rzucających się w oczy problemów w przestrzeni publicznej są śmieci, zalegające na chodnikach, ulicach, trawnikach, krzewach, żywopłotach etc. Można zaryzykować stwierdzenie, że większość tego typu śmieci to opakowania plastikowe, butelki, folie etc.

Zaśmiecenie planety plastikiem jest sprawą bezdyskusyjną. Jest to problem wszechobecny. Ostatnie badania lodu w Arktyce pokazały, że nawet w zalegających tam śniegach i lodach znaleźć można kawałki mikroplastiku.

Chociaż społeczność lokalna ma znikomy wpływ na środowisko arktyczne, to może bardzo dużo zdziałać lokalnie. Stąd pomysł na:

KOSZ – czyli Kolektyw Odpady Sumiennie Zbierający

Głównym celem działań jest kształtowanie postaw ekologicznych wśród uczniów, ich rodziców oraz okolicznych mieszkańców.

Pierwszym efektem widocznym gołym okiem tu i teraz będą czyste ulice rejonu szkoły oraz cały jej teren. Dodatkowo wierzymy w przyszłe efekty, które zrodzą się w uczniach w przyszłości. Sprzątanie na ulicach, na których mieszkają uczniowie może wzmocnić efekt akcji – uczeń być może dwa razy się zastanowi zanim następnym razem wyrzuci na ulicę czy trawę jakiś śmieć (na wzór japońskich uczniów, którzy w szkołach sami sprzątają, dzięki czemu w efekcie bardziej szanują swoją pracę i porządek).

Plan działania

W ramach projektu zostanie przeprowadzona seria lekcji kształtujących świadomość ekologiczną uczniów. Zajęcia te będą się opierały o zdjęcia zaśmieconej okolicy i pytanie: Co jest na tych zdjęciach nie tak?

Odpowiedź na to pytanie, pchnie do kolejnych: Co zrobić, by to zmienić? Jak to poprawić?
Skutkiem odpowiedzi uczniowie wyruszą w teren zaopatrzeni w rękawiczki, worki na śmieci i pozytywną energię. Pozbierają odpady napotkane w najbliższym otoczeniu szkoły, w dalszym etapie na ulicach, które szkoła obejmuje swoim rejonem. Wszędzie zostawią po sobie ślad (napis kredą): TU BYŁ KOSZ! Oraz wykonają zdjęcie sprzątniętej okolicy.
Materiał fotograficzny przed i po sprzątaniu będzie stanowił dowód powodzenia działań.
Zebrane odpady zostaną posegregowane (dodatkowa wartość działania - nauka segregacji) i wyrzucone do właściwych pojemników. Dzięki porozumieniu z PTS ALBĄ Chorzów, śmieci zostaną odebrane i dostarczone w stosowne miejsca.
Część odpadów plastikowych pozostanie w sali do dalszej pracy dydaktycznej. Szkołę odwiedzi pracownik firmy Clariter Poland (z nami współpracującej), będącej ośrodkiem badawczym, przetwarzającym plastik na materiał czysty kosmetycznie. Przeprowadzi praktyczne zajęcia na temat różnych rodzajów plastiku i możliwościach jego przetwarzania, pokazując konkretne produkty otrzymane z odpadów (np. świeczki). Uczniom zostanie zaprezentowany film powstały w ośrodku Clariter, dzięki któremu poznają kolejne etapy przetwarzania odpadów oraz różne produkty finalne otrzymane w procesie Clariter.

Praca nad treściami projektu będzie miała miejsce także na terenie szkoły w toku zajęć, warsztatów edukacyjnych prowadzonych z pomocą uczniów uczestniczących w projekcie dla innych wychowanków szkoły oraz ich rodziców. Punktem kulminacyjnym tych działań będzie wystawienie spektaklu ekologicznego o treściach związanych z segregacją odpadów, przetwarzaniem plastiku oraz dbaniem o czystość Ziemii. Uczniowie samodzielnie stworzą ekobohatera, wymyślą jego przygody, przygotują scenariusz, scenografię oraz wystąpią w sztuce.

Miejsce i czas realizacji

Projekt będzie realizowany w Szkole Podstawowej nr 15 w Chorzowie, na jej terenie zewnętrznym oraz na ulicach należących do rejonu szkoły. Opiekunem jest wychowawca klasy 1 a jej uczniowie głównymi uczestnikami projektu.
Działania wprowadzające odbyły się już w październiku i listopadzie 2019 roku. Uczniowie zaniepokojeni bałaganem i brudem w okolicy szkoły wymyślili, by to po prostu posprzątać. Napisali też (z wychowawcą) prośbę do Urzędu Miasta do wydziału Usług Komunalnych i Ekologii, dzięki której na terenie szkoły stanęły dwa nowe kosze na śmieci.
Dalsze działania rozpoczną się na początku II semestru (27 I 2020). Będą to lekcje oparte o materiał fotograficzny okolicy szkoły. Zajęcia pełne pytań, pomysłów na rozwiązanie problemu, poszukiwań w burzy mózgów (i innych metodach) sposobów na poprawę obrazu naszej okolicy.
Luty - Zajęcia z pracownikiem ośrodka Clariter - badanie właściwości plastiku, doświadczanie różnych jego rodzajów, szukanie informacji, co z odpadów można zrobić, dostrzeżenie wartości segregacji. Prezentacja materiału filmowego.
Początek prac nad przygotowaniem części artystycznej projektu - spektaklu ekologicznego.
Marzec, kwiecień, maj - wyjście na ulice Chorzowa - wprowadzenie wiedzy w czyn praktyczny - sprzątanie terenu szkoły i najbliższych ulic. Robienie dokumentacji fotograficznej oraz systematyczne tworzenie plakatów pełnych wiedzy ekologicznej. Opublikowanie dokumentacji w lokalnych mediach i szkolnej gazetce. Pochwalenie się efektami swojego działania. W tym czasie też będą prowadzone warsztaty, pogadanki, spotkania wychowawczo-edukacyjne z uczniami innych klas oraz wychowankami pobliskiego Młodzieżowego Domu Kultury i innych instytucji zainteresowanych współpracą. Jednocześnie uczestnicy projektu będą pracować nad spektaklem teatralnym.
MAJ/CZERWIEC - podsumowanie projektu, występ artystyczny uczniów (spektakl ekologiczny) , prezentacja zebranych zdjęć, plansz edukacyjnych przygotowanych w czasie zajęć tematycznych z nauczycielem i pracownikiem Clariter, sprawozdanie i wyciągnięcie wniosków na przyszłość.

Dalsza przyszłość - ukształtowany nawyk ekologicznego podejścia do życia wśród wszystkich uczestników i obserwatorów projektu.

Korzyści dla uczniów

Uczestnicy projektu staną się odpowiedzialni za czystość najbliższego otoczenia i uświadamianie rówieśnikom i członkom rodziny wartości dbania o środowisko i segregowania odpadów.

Nabyte umiejętności będą miały charakter praktyczny - właściwe postępowanie ze śmieciami, umiejętne ich segregowanie oraz wymiar teoretyczny - wiedza na temat różnych rodzajów odpadów, plastiku, możliwościach jego przetwarzania i sposobach otrzymywania nowych produktów z odpadów wtórnych.

Uczniowie staną się też "nauczycielami", przekazującymi swą wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne w czasie spotkań z rówieśnikami, tworząc plakaty tematyczne i przygotowując spektakl.

Wykorzystanie grantu

Zależy nam, aby akcja KOSZ była bardzo widoczna w środowisku w związku z tym chcielibyśmy wychodzić w teren w jednakowych koszulkach z logo KOSZ, rozdawać ulotki bądź naklejki KOSZ. Potrzebujemy miejsca do zamieszczania opisów naszych działań, plakatów - tablicy magnetycznej i magnesów.

W naszym projekcie planujemy działania edukacyjne, warsztatowe dla uczniów naszej szkoły i okolicy. Do tego typu działań potrzebny będzie roll up KOSZ, tablice PCV z informacjami nt. akcji, segregacji, ekologii, flipchart i materiały piśmiennicze do niego (bloki, pisaki, markery), gadżety ekologiczne (np. drewniane długopisy, notatniki ekologiczne), materiały plastyczne (brystole, tkaniny) stanowiące elementy kostiumów i scenografii do przedstawienia.

Środki potrzebne są też systematycznie na worki na śmieci i rękawiczki ochronne, które zabieramy ze sobą w teren. Korzystnie byłoby zakupić rękawice wielorazowego użytku.

Elementy unikatowe

Jesteśmy jedyną klasą (i to w dodatku NAJMŁODSZĄ) wychodzącą tak często i regularnie w teren naszego miasta i oczyszczającą go z odpadów. Działania projektowe mają charakter mocno praktyczny, dydaktyczny i wychowawczy przynoszący

korzyści tu i teraz oraz w przyszłości.

Realizacja tego pomysłu przynosi korzyści uczniom w nim uczestniczącym, ich rodzinom, szkole, miastu oraz - myśląc o wspomnianych zanieczyszczeniach mikroplastikiem terenów arktycznych - w pewnym stopniu całej Ziemii.

Mały krok, małych ludzi, WIELE może ulepszyć dla Wielu.

Opis realizacji

Realizacja naszego projektu rozpoczęła się od zajęć, warsztatów, rozmów teoretycznych wprowadzających w temat. Dzieciaki wykazały duże zainteresowanie pomysłem sprzątania okolicy naszej szkoły i zapaliły się do akcji. Już w październiku zaczęliśmy wychodzić (praktycznie codziennie, gdy pogoda pozwoliła) przed budynek szkoły zaopatrzeni w worki, rękawiczki ochronne i kredę. Zbieraliśmy śmieci zalegające na chodnikach, trawnikach, a nawet w głębokich zaroślach. Po segregacji wrzucaliśmy je do właściwych pojemników. Wszędzie, gdzie wyczyściliśmy teren, zastawialiśmy po sobie ślad w postaci napisu TU BYŁ KOSZ!

I to był dobry ruch, bo wzbudził zainteresowanie innych uczniów i przechodniów mijających naszą szkołę. Zaczęły się pytania, kto lub co to jest ten KOSZ, co robi itd. Sukces! W końcu w jednym z naszych założeń było, żeby inni nas dostrzegli, żeby wzrasta świadomość społeczna dot. zaśmiecenia miasta. Niektórzy spośród osób, które zainteresowały się KOSZEM włączyły się do akcji i nawet samotnie chodząc po ulicach miasta podnosiły śmieci z ziemi.:)
Po I etapie zakupiliśmy kamizelki odblaskowe z logo KOSZ, żeby być jeszcze lepiej widoczni w czasie wędrówek w celach porządkowania miasta.

Nasze działania zostały zauważone przez inne placówki oświatowe w mieście. Pracownicy Integracyjnego Przedszkola nr 12 w Chorzowie zaprosili nas do udziału w organizowanej w Chorzowskim Centrum Kultury VII Regionalnej Dziecięco-Młodzieżowej Konferencji Naukowej "Ptaki i inne zwierzaki", która miała odbyć się 11 III 2020 (odwołana ze względu na pandemię). Mieliśmy w czasie prezentacji na scenie pokazać jak zaśmiecenie środowiska negatywnie wpływa na zwierzęta żyjące wokół nas. Na przykład jedno dziecko wcieliło się w rolę bociana, który sięgając po pokarm na łące, zaplątał swój dziób w porzuconą tam reklamówkę i już nie potrafił nic zjeść. Kolejne dziecko udawało kaczkę, która połknęła pływające na stawie plastikowe nakrętki. Dziewczynki pokazały też jak niebezpieczne są resztki papierosów porzucone na ulicach, bo ptaki używają ich do budowy gniazd, tym samym się zatruwając.
Naszym zadaniem było także wystawienie stanowiska promującego nasze działania.

Dokonaliśmy dwóch rzeczy:
po pierwsze osiągnęliśmy zakładany efekt i nasza najbliższa okolica jest czystsza,
po drugie zrealizowaliśmy główny cel projektu - kształtowanie postaw ekologicznych wśród uczestników akcji, członków ich rodzin i społeczności szkolnej.

Niestety ze względu na niezaplanowaną i nieprzewidzianą sytuację całego świata nasze działanie przeniosło się z ulic...do internetu!

Od marca akcja KOSZ działała online. Tu także wiele udało nam się dokonać (poniżej szczegóły).

Wyzwania i/lub napotkane problemy

Wyzwanie stanowiła

ogromna ilość odpadów napotkana w czasie pierwszych wyjść w teren!

Było ich tak dużo, że brakowało nam worków i sił, by je wszystkie sprzątnąć.
Na szczęście systematyczne działanie znacząco zmniejszyło te ilości.

Od pierwszych wyjść, tak "bogatych" w zbiory odpadów, martwiliśmy się kwestią odbioru tych śmieci z terenu szkoły. Placówka oczywiście ma umowę z firmą wywożącą śmieci, ale są to ograniczone pojemnością pojemniki. Gdy następuje ich przepełnienie, należy dopłacać. A tego chcieliśmy uniknąć, by nie generować żadnych dużych kosztów dla szkoły.
Udało nam się zawrzeć porozumienie z firmą ALBA, odpowiedzialną za odbiór odpadów w naszym mieście, o nieodpłatnym dodatkowym zabieraniu śmieci sprzątniętych z ulic Chorzowa w ramach akcji KOSZ.

Kłopotliwy też był czasem rodzaj zbieranych odpadów. Często znajdowaliśmy duże ilości niedopałków papierosów. Ich zbieranie stanowi problem. Dzieci nawet w rękawiczkach nie powinny tego robić. Nauczyły się wołać do pomocy nauczyciela. Ale w przyszłości, w dalszym działaniu trzeba poszukać lepszego rozwiązania tego problemu. Drugą grupę kłopotliwych odpadów stanowiło zalegające w krzakach i na trawnikach szkło w postaci butelek (zwykle po alkoholu) oraz potłuczone, stanowiące zagrożenie skaleczenia.

W przyszłości działania akcji KOSZ trzeba pomyśleć nad używaniem jakiegoś narzędzia chwytającego niebezpieczne odpady.

Korzyści dla uczniów

Uczniowie biorący udział w projekcie mają silnie ukształtowaną postawę ekologiczną, nawyk ekologicznego podejścia do życia i czują się odpowiedzialni za czystość wokół siebie oraz znają wartość dbania o środowisko.

Często w swobodnych rozmowach mówią, że podnieśli gdzieś śmieci albo z żalem zwracają uwagę, że widzieli kogoś dorosłego rzucającego odpady na ziemię.

Każde klasowe wyjście wiązało się ze zbieraniem śmieci. Nawet w drodze do kina, uczniowie akcji KOSZ nie potrafili przejść obok śmieci leżących na chodnikach:)

Swoją postawą zarażają innych.

Całe rodziny uczniów klasy 1a (biorącej udział w projekcie) nie tylko nie rzucają śmieci na ziemię, ale gdy jakieś śmieci zobaczą, podnoszą i wyrzucają do odpowiedniego pojemnika.

Klasa 1a dzięki realizacji projektu (albo przy okazji jego realizacji) utwierdziła się w przekonaniu, że rodzina jest bardzo ważna i pomocna w wielu sytuacjach każdego dnia.
Warto podkreślić zaangażowanie i współpracę z całymi rodzinami uczestników projektu. Pomoc rodziców przy obsłudze programów komputerowych wykorzystywanych w trakcie pracy zdalnej była nieodzowna. Rodzice stali się też aktywnymi fotografami uczniów w czasie działań. Dzieci robiły sobie zdjęcia podczas spacerów, wycieczek rowerowych, zawsze, gdy zbierały jakieś śmieci. Zdjęcia te publikowaliśmy w padlecie, znalazły się także w prezentacji w canvie oraz na stronie internetowej szkoły. Uczniowie z pomocą rodzin nagrywali w swoich domach piosenkę, promującą nasze działania. W tym przedsięwzięciu rodziny poza funkcją operatora kamery, często stawali się współwystępującymi (zwłaszcza młodsze rodzeństwo).

Bardzo dużą wartością dodaną projektu (z powodu przejścia na naukę zdalną) jest znaczący wzrost umiejętności technologicznych jego uczestników! Realizując działania online, uczniowie wykorzystali różne programy i aplikacje do prezentowania zachowań ekologicznych. Nauczyli się obsługi padletu, w którym regularnie i chronologicznie zapisywali wszystko, co działo się w związku z akcją KOSZ. Korzystając z programu canva, stworzyli prezentację, w której każdy z uczestników mógł pochwalić się co robi dla środowiska i jak w sytuacji kwarantanny, dba o czystość wokół siebie.

Korzyści dla lokalnej społeczności

Społeczność szkolna obserwująca takie działania także zaczynała je kopiować!

Dzięki akcji KOSZ na terenie naszej szkoły pojawiły się dwa nowe kamienne kosze na śmieci (dzięki wsparciu miasta i wydziału usług komunalnych). Ich obecność i napis na chodniku TU BYŁ KOSZ spowodowały, że uczniowie rzadziej wyrzucali śmieci na chodnik, trawę czy szkolne boisko!

Zaczęło być po prostu CZYŚCIEJ!!!

Nasze działanie rozwinęło poczucie sprawczości. Uczniowie poczuli, że mają na coś znaczący wpływ, że ich zachowanie wywołuje pozytywne zmiany. Udowodniliśmy też społeczności szkolnej, że jak się chce coś zrobić, to trzeba to po prostu zrobić.

Pokazaliśmy, że się da.

Nikt nie wierzył, że szkoła dostanie za darmo kosze na śmieci, a dostała. Wątpili, że ktoś za darmo zechce odbierać dodatkową ilość odpadów - a odbierał.

Szczególne osiągnięcia

Jesteśmy dumni, że udało nam się uzyskać z dnia na dzień nowe kosze na śmieci dla szkoły, że zarażamy społeczność szkolną i okolicznych mieszkańców oraz całe nasze rodziny postawą ekologiczną, że z każdym wyjściem ilość zbieranych odpadów się zmniejszała i ...

że teraz mamy porządek wokół szkoły.

Jako opiekun projektu jestem dumna z wielu aspektów, które udało nam się zrealizować mimo bycia w kwarantannie.

Cieszę się, że powstał taki dobry opis projektu na padlecie; że uczniowie stworzyli wspaniałe slajdy w canvie; że nie wstydząc się sprzątać zachęcali swoich sąsiadów do świętowania 11 maja dnia bez śmiecenia.
Najbardziej jednak z tych rzeczy jestem dumna z piosenki akcja KOSZ, która stała się niejako wizytówką projektu. Łatwo i szybko wpadając w ucho, promuje akcję KOSZ.
Jestem zadowolona tym bardziej, że wkład pracy i czas poświęcony na nauczenie tej piosenki jeszcze w czasie nauki w szkole, nie poszedł na marne i udało się zdalnie stworzyć z niej wspólnie (choć oddzielnie) dobry materiał.

Wnioski z realizacji

W takim działaniu powinna wziąć udział CAŁA szkoła! Od razu, a nie dopiero poprzez wzorowanie się na innych (choć i to jest dobre). Wtedy efekty byłyby szybsze i jeszcze większe! I zostałyby na dłużej w większej liczbie osób, co daje efekt czystego większego terenu!

Biorąc pod uwagę rzeczywistość realizacji projektu w czasie II półrocza, wiem że zrobiliśmy wszystko, co było w naszej (zdalnej) mocy. Wykazując się kreatywnością i elastycznością, prowadziliśmy działania inaczej niż pierwotnie zakładaliśmy w projekcie.

Gdyby nie sytuacja zawieszenia zajęć szkolnych i zakaz kontaktów społecznych na pewno działalibyśmy inaczej: chodziliśmy w teren celem sprzątania okolicy oraz prowadzilibyśmy działania edukacyjne na terenie szkoły i w sąsiednich placówkach. Chodzilibyśmy z warsztatami ekologicznymi, pokazując konkretne przykłady działań, zachęcalibyśmy do segregowania odpadów i właściwego ich wyrzucania. Planowany w projekcie spektakl ekologiczny wystawilibyśmy przed całą szkołą oraz w zaprzyjaźnionym Młodzieżowym Domu Kultury.
Tego nie udało się zrobić w tym roku. Mając jednak obecne doświadczenie,w przyszłości będziemy realizowali się w edukowaniu rówieśników poprzez zajęcia, spotkania, rozmowy i występy.

Zmiany w stosunku do zgłoszonego pomysłu wynikające np. z zawieszenia zajęć w szkołach

W czasie zawieszenia zajęć w szkole, kiedy nie mogliśmy się spotykać całą klasą działania KOSZA zostały "podzielone" na 22 mniejsze akcje, czyli takie prowadzone indywidualni przez każdego z uczniów i nauczyciela. Każdy z nas realizował projekt samodzielnie, ale pod wspólną ideą i zgodnie z założeniami. Nie mogliśmy wychodzić w teren całą grupą. Każdy z uczniów zbierał śmieci podczas samodzielnych spacerów z rodziną.

Nie zdążyliśmy się spotkać z pracownikami firmy Clariter zajmującej się badaniem i przetwarzaniem plastiku (choć nasza współpraca jest już na tyle zaawansowana, że mamy nawet koszulki z logo firmy i pozostajemy w ciągłym kontakcie, czekając na możliwość spotkania w przyszłości).

Z powodu pandemii odwołana została VII Regionalna Dziecięco-Młodzieżowa Konferencja Naukowa, na którą byliśmy zaproszeni jako prelegenci. Przygotowaliśmy piosenkę o akcji KOSZ, krótkie scenki o tym, jak zalegające na terenach zielonych śmieci zagrażają zwierzętom oraz stoisko z roll upem, ulotkami, zdjęciami i hasłami zachęcającymi do dbania o czystość środowiska. Wszystkie te przygotowania, wraz ze scenariuszem występu, zamieściliśmy w poście na osi czasu w padlecie (punkt 13).

Nie udało nam się zrealizować przedstawienia o tematyce ekologicznej, zakładanego w I etapie projektu, ale - mając pewność, że akcja KOSZ będzie działała dalej w kolejnym roku szkolnym - spektakl zostanie wystawiony prędzej czy później.

Za to dużo i mocno działaliśmy zdalnie.

Na "osi czasu" w padlecie podsumowaliśmy wszystkie nasze działania. Są tu chronologicznie opisane wszystkie pomysły i czynności podjęte w czasie przygotowania i realizacji projektu KOSZ. Uzupełnialiśmy je systematycznie od początku września do maja (i nadal będziemy wpisywać nowości). Link do padletu udostępniliśmy na stronie internetowej szkoły i wysłaliśmy wszystkim uczniom i nauczycielom naszej szkoły.(link poniżej)

W programie canva przygotowaliśmy prezentację o działaniach własnych każdego ucznia. Zadaniem dzieci było stworzyć swój slajd, podpisany imieniem i nazwiskiem, który ukazywałby co dana osoba robi w ramach realizacji projektu. Każdy uczestnik miał szansę pochwalić się swoimi działaniami (i tak pojawiły się zdjęcia dzieci, które w czasie spacerów czy wycieczek rowerowych zbierały śmieci leżące na chodnikach i trawnikach w całym mieście), mogły też opisać w jaki sposób dbają o środowisko (niektórzy podawali przykłady oszczędzania wody czy prądu). Dzieci na swoich slajdach przedstawiały własne pomysły na to, by miasto było czyste i zachęcały innych (zwłaszcza dorosłych) do dbania o środowisko.
Prezentacja jest mocno zróżnicowana pod względem merytorycznym oraz estetycznym, ponieważ uczniowie mieli zupełną dowolność w tym, co i jak przygotują. Ograniczały ich jedynie zadane na początku prezentacji pytania: Jak działają uczestnicy projektu? Jakie mają pomysły na czystsze miasto? Co dziś robią uczniowie 1a? (link poniżej)

Piosenkę "Akcja KOSZ" każdy z uczniów wykonał w swoim domu, nagrał się z pomocą rodziców/opiekunów i po zmontowaniu (przez nauczyciela wychowawcę) powstał klip akcji KOSZ, który w dzień Ziemi (22 kwietnia 2020) opublikowaliśmy na stronie internetowej naszej szkoły. Mieliśmy blisko 300 wyświetleń, polubienia i same pozytywne komentarze. (linki poniżej)

Z okazji dnia Ziemi przypadającego 22 kwietnia przygotowaliśmy i przeprowadziliśmy konkurs EkoKomiks - na przygotowanie komiksu opowiadającego o zbieraniu i segregowaniu odpadów. Informacje o konkursie oraz późniejsze jego wyniki zamieściliśmy na stronie internetowej szkoły oraz w szkolnej gazetce (która w czasie zawieszenia zajęć nie była drukowana, ale przesyłana uczniom, rodzicom i pracownikom szkoły jako pdf). Spośród nadesłanych pracy jury wybrało i nagrodziło 3 komiksy opowiadające o segregacji odpadów i zwracających uwagę na problem zaśmiecenia terenu. Na facebooku szkoły znalazły się zdjęcia zwycięskich prac a w padlecie podsumowanie konkursu i publikacja komiksu nagrodzonego I miejscem.

11 maja przeprowadziliśmy akcję społeczną z okazji dnia bez śmiecenia. Uczniowie wykonali plakaty zachęcające do dbania o czystość w okolicy i rozwiesili je na tablicach ogłoszeń w swoich budynkach mieszkalnych. Zdjęcia tych plakatów i uczniów zebraliśmy w krótką prezentację udostępnioną w padlecie KOSZ.
W tym dniu też każdy z nas podczas spaceru zebrał kolejną porcję śmieci.

Zmiany wprowadzone w projekcie nie pomniejszyły jego efektu a może nawet wręcz przeciwnie. Praca na odległość, bez patrzącego na ręce nauczyciela wzbudziła w uczniach prawdziwą postawę odpowiedzialności za swoje działanie.

Poczuli, że akcja KOSZ zależy od nich osobiście (a nie od całej klasy).

W czasie realizacji projektu w postaci 22 mniejszych akcji (każdego dziecka z osobna), nikt nie mógł się za nikim schować i udawać, że coś robi. Te indywidualne, samodzielne działania dają pewność, że każdy z uczniów, biorący udział w projekcie doskonale zna jego założenia, rozumie je i wprowadza w życie!