Co jadano w Soplicowie?

Opis pomysłu

Projekt dotyczy obowiązkowej lektury- "Pana Tadeusza" A.Mickiewicza. Będzie realizowany w drugiej klasie, w której kształcą się przyszli technicy hotelarze i technicy organizacji usług gastronomicznych.
Jego głównymi celami są:
- zachęcenie wszystkich uczniów do przeczytania epopei,
- zaciekawienie młodzieży szlacheckimi obyczajami, a przede wszystkim XIX-wieczną kuchnią,
-przygotowanie potraw zgodnie z oryginalnymi recepturami.
Uczniowie po przeczytaniu utworu (po wcześniejszych wskazówkach nauczyciela) przygotują:
-przepisy na staropolskie potrawy w oparciu o tekst "Pana Tadeusza" (zwłaszcza na bigos),
- menu soplicowskie (na wzór współczesnych kart restauracyjnych),
- stół biesiadny,
- odpowiednie fragmenty utworu opisujące obyczaje związane z ucztowaniem,
- soplicowskie potrawy.
Finał projektu to uczta przygotowana na wzór soplicowskiej. W dużej sali przy zaaranżowanym stole zasiądą uczniowie klasy IIhd. Będą obsługiwani przez kilku "hotelarzy" ubranych w stroje sarmackie, którzy do stołu podadzą wcześniej ugotowane przez ich kolegów na zajęciach gastronomicznych potrawy przeznaczone na śniadanie, obiad i wieczerzę. Każdy posiłek będzie wcześniej omówiony przez uczniów oraz sfotografowany.
Całe zajęcia (ucztę) będą mogli oglądać zaproszeni uczniowie z innych klas oraz nauczyciele. Zostaną oni wszyscy poczęstowani aromatyczną kawą przygotowaną przez kawiarkę oraz będą mogli spróbować wybranych potraw.
Po zajęciach powstanie księga kucharska (prawdopodobnie taka, z jakiej mógł korzystać Wojski).
W zależności od budżetu planowana jest również wycieczka do Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Gołotczyźnie, która byłaby podsumowaniem zdobytych wiadomości.

Plan działania

Projekt zakłada:
- wcześniejsze podzielenie klasy na kilkuosobowe zespoły i wyznaczenie im szczegółowych zadań w trakcie czytania "Pana Tadeusza" (luty),
-przygotowanie przez zespoły menu na śniadanie, obiad i kolację w oparciu o "Pana Tadeusza", wybranie kilku potraw, które zostaną ugotowane na "szkolną ucztę" (początek marca),
-opracowanie przepisów staropolskich potraw (połowa marca),
-przygotowanie odpowiednich fragmentów "Pana Tadeusza" dotyczących jedzenia oraz manier przy spożywaniu posiłków (połowa marca),
-zakup rzeczy potrzebnych do aranżacji stołu oraz produktów niezbędnych do ugotowania potraw (koniec marca/początek kwietnia)
-wypożyczenie strojów sarmackich (początek kwietnia),
-przygotowanie stołów przez techników hotelarzy, ugotowanie potraw przez techników organizacji usług gastronomicznych podczas zajęć zawodowych (początek kwietnia),
-udział w uczcie przygotowanej przez uczniów IIhd na wzór soplicowskiej (początek kwietnia),
-wycieczka do Muzeum Szlachty Mazowieckiej Gołotczyźnie.

Miejsce i czas realizacji

Cały projekt realizowany będzie w naszej szkole od lutego do początku kwietnia.

Korzyści dla uczniów

Uczniowie:
-zapoznają się z treścią "Pana Tadeusza",
-poznają w nietypowy sposób tradycje szlacheckie, a zwłaszcza te związane z kulinariami,
-poszerzą swoje wiadomości kulinarne,
-nabędą nowe umiejętności związane z gotowanie potraw staropolskich,
-nauczą się współdziałać w grupie,
-połączą widzę z humanistyczną z zawodową.

Wykorzystanie grantu

Grant przeznaczylibyśmy na:
-wypożyczenie kilku strojów sarmackich,
-zakup rzeczy potrzebnych do aranżacji stołu,
-zakup produktów niezbędnych do ugotowania staropolskich potraw,
-ewentualne dofinansowanie wycieczki do Muzeum Szlachty Mazowieckiej.

Elementy unikatowe

Nasz projekt:
-w kreatywny sposób wykorzystuje treść lektury bardzo trudnej dla dzisiejszej młodzieży; pokazuje, że w tej lekturze można znaleźć wiele ciekawych potraw, które zasmakują również współczesnym ludziom,
-łączy wiedzę humanistyczną i zawodową,
-pokazuje, że na języku polskim można również zaprezentować swoje zawodowe zainteresowania,
-daje możliwość pokazania się uczniom z innej strony,
-jest interdyscyplinarny.

Opis realizacji

1.W lutym dokładnie przeanalizowaliśmy książkę „Pan Tadeusz” pod kątem opisanych w niej staropolskich potraw i XIX-wiecznych strojów.

2 Po szczegółowej lekturze epopei dwie osoby przygotowały krótką prezentację na temat „Co jadano w Soplicowie?” i zaprezentowały ją pod koniec lutego na zajęciach języka polskiego (prezentacja w załącznikach)

3. Podczas lekcji pozostali uczniowie sporządzili notatki na temat kuchni staropolskiej w „Panu Tadeuszu” i zapoznali się z przepisami zamieszczonymi w książce Hanny Szymanderskiej „Sekret kucharski, czyli co jadano w Soplicowie”.

4.Podzieliliśmy klasę na zespoły, które miały przygotować: karty menu staropolskiej restauracji oraz przepisy na dania inspirowane potrawami zaprezentowanymi w „Panu Tadeuszu”.

5.W marcu po ocenieniu prac poszczególnych zespołów i konsultacjach z panią prowadzącą zajęcia gastronomiczne w naszej szkole przygotowaliśmy plan staropolskiego biesiadowania. Założenie było takie, że podzielimy je na dwa dni: pierwszego dnia (23 marca) chcieliśmy zrobić dla wybranych klas z naszej szkoły śniadanie soplicowskie (scenariusz "Co jadano w Soplicowie?" w załącznikach), a drugiego (24 marca)- ucztę staropolską połączona z elementami przedstawienia (scenariusz "Mickiewicz o staropolskich potrawach" w załącznikach). Wybraliśmy potrawy, przepisy, przygotowaliśmy odpowiednie konspekty na przeprowadzenie tych zajęć ,listy niezbędnych składników do ugotowania potraw oraz zaprojektowaliśmy wystrój sali i aranżację stołów. Niestety plany nasze pokrzyżował wybuch pandemii.

6. Na marcowych zajęciach zdążyliśmy jeszcze przygotować plakaty prezentujące stroje XIX-wieczne, a opisane w epopei.

7. Pod koniec marca postanowiliśmy zmienić nasze wcześniejsze plany, biorąc pod uwagę przygotowane wcześniej przepisy i zakup części strojów.

8. Grupa gastronomiczna zadecydowała, że część wcześniej wybranych potraw ugotuje według opracowanych wcześniej przepisów samodzielnie w domu i zrobi ich zdjęcia. Tak powstał pomysł na zrobienie fotoksiążki „Kucharz doskonały uczniów Iwacha”. Na 60 stronach formatu a4 uczniowie zamieścili swoje wcześniejsze karty dań, opracowane przepisy na podstawie „Pana Tadeusza” oraz zdjęcia ugotowanych potraw. Pod koniec kwietnia książka była już wydrukowana.

9. Kolejnym pomysłem było stworzenie strony internetowej Karczmy „Soplicówka”. Zespół składający się 4 osób pracował nad nią od początku kwietnia i zamieścił tu wiele elementów naszej wcześniejszej pracy (informacje o Zosi i Tadeuszu oraz ich rodach, kucharzach w Soplicowie, kartę menu, galerię zdjęć ugotowanych potraw) oraz zaprezentował zakupione/uszyte stroje

10. Stronę internetową o ubiorach bohaterów „Pana Tadeusza” stworzyła kolejna grupa czterech osób. Tu wykorzystaliśmy wykonane wcześniej plakaty (miały być ozdobą planowanej wcześniej sali biesiadnej) oraz zakupione/uszyte stroje. Uczniowie wcześniej zorganizowali sesję zdjęciową w przygotowanych strojach stylizując się , m.in. na Zosię, Tadeusza, Telimenę, Wojskiego. Część zrobionych zdjęć przekazali grupie robiącej stronę karczmy, gdzie umieszczono je w zakładkach właściciele/ nasza załoga

11. W międzyczasie (początek maja) wymyśliliśmy, że na naszej stronie karczmy można by było pokazać drzewa genealogiczne rodów Sopliców i Horeszków. Tym zajęła się kolejna grupa uczniów.

12. W maju wyniki naszych trzymiesięcznych działań zaprezentowaliśmy na stronie internetowej naszej szkoły, szkolnym profilu Facebookowym oraz lokalnej prasie.

Założenia projektu były inne, ale i tak przy nim wszyscy dobrze się bawili i w niekonwencjonalny sposób poznali treść „Pana Tadeusza”

Podsumowując dzięki projektowi:

opracowaliśmy krótką prezentację na temat dań utrwalonych na kartach „Pana Tadeusza” ( "Prezentacja Co jadano w Soplicowie" poniżej w załączniku),
przygotowaliśmy karty menu, opracowaliśmy przepisy na dania staropolskie,
ugotowaliśmy samodzielnie część dań zaprezentowanych w menu,
napisaliśmy dwa scenariusze zajęć do mającej odbyć się w szkole uczty staropolskiej (niestety niewykorzystane- pliki pdf "Mickiewicz o staropolskich potrawach" oraz "Co jadano w Soplicowie" znajdują się poniżej w załącznikach)
zaprojektowaliśmy i wydrukowaliśmy fotoksiązkę z naszymi przepisami (link do filmiku prezentującego skany "Kucharza doskonałego" Uczniów Iwacha w załącznikach)
zrobiliśmy plakaty strojów XIX-wiecznych i przygotowaliśmy na ich podstawie kostiumy,
zorganizowaliśmy sesje zdjęciowe prezentujące stroje,
wykonaliśmy drzewa genealogiczne rodzin Sopliców i Horeszków,
zaprojektowaliśmy dwie strony internetowe: Karczma „Soplicówka” i Stroje inspirowane książką „Pan Tadeusz” (linki w załączniku)
wykonaliśmy filmik prezentujący realizację naszego projektu (w załączniku),
napisaliśmy artykuł do lokalnej prasy prezentujący realizację naszego projektu (link w załączniku)
zamieściliśmy informacje o naszym projekcie i jego realizacji na stronie internetowej szkoły oraz szkolnym Facebooku.

Wyzwania i/lub napotkane problemy

Pierwszym problemem okazało się „zorganizowanie” dla tak dużej grupy XIX-wiecznych strojów. Na początku myśleliśmy, że je wypożyczymy. Niestety pod koniec marca zamknięto wszystkie punkty usługowe z powodu pandemii. Dlatego też zadecydowaliśmy, że część strojów kupimy, pozostałe sami przygotujemy. W ten przez kilka tygodni zgromadziliśmy 25 kostiumów.
Potem okazało się, że nie będziemy mogli sfotografować się w tych strojach nawet w kilka osób. Pozostały nam indywidualne sesje zdjęciowe.

Kolejne problemy (i to poważniejsze) pojawiły się, gdy definitywnie zamknięto szkoły. Zrozumieliśmy, że naszego projektu nie będziemy mogli dokończyć w takiej formie, w jakiej go zaplanowaliśmy- ucztowania nie da się przeprowadzić poza murami szkoły i do tego w pojedynkę. Nawet nie mogliśmy osobiście się spotkać by przedyskutować dalsze nasze działania. Dzięki wspólnemu działaniu (online) udało nam się jednak w jakimś stopniu zaprezentować potrawy z „Pana Tadeusza”- a to było najważniejsze. Zadecydowaliśmy, że przecież ucztowanie można przełożyć na inny, bezpieczniejszy czas.

Korzyści dla uczniów

Uczniowie:

zapoznali się bardzo dogłębnie z treścią „Pana Tadeusza”,
poznali potrawy utrwalone na kartach epopei,
zdobyli wiedzę na temat różnych dań staropolskich podawanych w zależności od sytuacji i pory dnia,
udoskonalili swoje umiejętności w projektowaniu menu,
zdobyli umiejętność łączenia wiedzy humanistycznej z zawodową,
udoskonalili swoje umiejętności związane z opisywaniem i przygotowywaniem przepisów kulinarnych
poznali charakterystyczne stroje z XIX wieku,
rozwinęli swoje talenty, np. plastyczne, poetyckie, graficzne,

Dzięki pandemii uczniowie:

nauczyli się, jak projektować własną fotoksiążkę,
zdobyli wiedzę, jak przygotować i zaprojektować własną stronę internetową, np. restauracji,
nauczyli się fotografowania ugotowanych przez siebie potraw,
zaczęli swoja przygodę z fotografowaniem dzięki sesjom zdjęciowym strojów w plenerze,
niektórzy nauczyli się projektować i wykonywać stroje,
nauczyli się obsługiwać programy i aplikacje do komunikacji online
nauczyli się tworzyć pliki video ze zdjęć

Korzyści dla lokalnej społeczności

Korzyści dla szkolnej społeczności:
-możliwość korzystania z prezentacji oraz książki kucharskiej przez uczniów i nauczycieli- głównie polonistów dzięki przekazaniu ich do szkolnej biblioteki (uczniowie będą mogli zapoznać się potrawami opisanymi przez A.Mickiewicza przy omawianiu lektury, nauczycielom przydadzą się te materiały do prowadzenia zajęć),
- dzięki stronom internetowym dostępnym dla uczniów naszej szkoły wszyscy mają możliwość zapoznać się ze strojami oraz potrawami ukazanymi w epopei, a tym samym pogłębić wiadomości na temat tej lektury.

Dzięki relacjonowaniu wyników projektu mogliśmy w jakiś sposób zareklamować naszą szkołę. Uczniowie angażując się w projekt zaprezentowali swoje umiejętności zawodowe oraz niezwykłą kreatywność szerszemu gronu. Myślę, że w ten niecodzienny sposób mogli również pokazać się z innej strony przyszłym pracodawcom.

Szczególne osiągnięcia

Najbardziej jesteśmy dumni z tego, że potrafiliśmy w kreatywny sposób sfinalizować nasz projekt i współpracować ze sobą w tak trudnej sytuacji. Na pewno jesteśmy również zadowoleni z tego, że udało nam się przygotować sporo kostiumów (aż 25), ugotować prawie wszystkie potrawy opisane przez A.Mickiewicza i odpowiednio je zaprezentować w fotoksiążce kucharskiej. A najbardziej napawa nas dumą to, że potrafiliśmy sami zrobić strony internetowe poświęcone naszemu projektowi.

Wnioski z realizacji

Inaczej chcieliśmy zorganizować samo biesiadowanie- w planach były dwa dni na prezentowanie potraw ugotowanych w szkole- jeden śniadanie, drugi uczta. Na obydwa dni napisaliśmy scenariusze, drugiego dnia mieliśmy zaprezentować krótkie przedstawienie. Niestety pierwotnego założenia nie mogliśmy zrealizować z powodu zamknięcia szkół i braku możliwości spotykania się kilku osób. Cały plan musieliśmy przeorganizować.
Trzeba mieć zawsze plan B na realizację naszych pomysłów. Musimy być wszyscy elastyczni i kreatywni.

Zmiany w stosunku do zgłoszonego pomysłu wynikające np. z zawieszenia zajęć w szkołach

Same przygotowania do realizacji projektu przebiegły bez zakłóceń. Niestety nie byliśmy w stanie zrobić staropolskiej uczty dla uczniów naszej szkoły i przygotować książki kucharskiej z potrawami zaprezentowanymi tego dnia. Właściwie sam finał naszego projektu radykalnie się zmienił.

Zamiast gotowania potraw w szkole- było gotowanie domowe,

zamiast wystawnej uczty- biesiada w przydomowej altance,

zamiast książki Wojskiego- fotoksiązka „Kucharz doskonały uczniów Iwacha”,

zamiast pięknych strojów z wypożyczalni- kostiumy samodzielnie zrobione bądź zakupione,

zamiast obsługi na żywo i prezentacji fragmentów „Pana Tadeusza”- odpowiednie opisy na stronie internetowej Karczmy „Soplicówka”,

zamiast konsumpcji dań w szkole- jedzenie w domu i robienie zdjęć na stronę internetową,

zamiast prezentowania strojów podczas śniadania i uczty w szkole- sesje zdjęciowe w plenerze i przygotowanie strony internetowej o ubiorach postaci w „Panu Tadeuszu”.

Skupiliśmy się na zaprezentowaniu potraw utrwalonych na kartach "Pana Tadeusza", ale dodatkowo zajęliśmy się XIX-wiecznymi strojami. Z obserwacji wynika, że młodzieży podobała się bardziej realizacja tego drugiego (wtórnego) celu. Chętnie, ale przede wszystkim kreatywnie, zaprezentowała przygotowane kostiumy podczas sesji zdjęciowych.

Tak jak widać większość rzeczy musieliśmy zmienić. Ale nie ma tego złego, co by nie wyszło na dobre...

Wykorzystanie grantu

Zakup książki „Sekret kucharski, czyli co jadano w Soplicowie”
Kupno 15 strojów wzorowanych na XIX-wiecznych; zakup materiałów potrzebnych do przygotowania/ uszycia kolejnych 10 kostiumów
Wydrukowanie wcześniej zaprojektowanej przez nas fotoksiążki kucharskiej
Zakup niektórych materiałów, akcesoriów do zrobienia plakatów oraz przygotowania zdjęć

Część pieniędzy jeszcze nam pozostała. Planujemy dokończenie projektu po powrocie do szkoły. Chcemy przygotować tę ucztę na żywo. Niestety nie wiemy, czy w najbliższym czasie będzie to możliwe.
Myślimy również o wycieczce do dworku szlacheckiego...