Głównym celem projektu jest oderwanie dzieci od ekranu i rozbudzenie zainteresowania doświadczaniem i poznawaniem świata oraz dociekaniem przyczyn i celowości obserwowanych zjawisk. Uczniowie będą fotografować pobliski las według ustalonych wcześniej kryteriów obserwacji. Ze zgromadzonych zdjęć powstanie wystawa fotograficzna. Następnie w grupach stworzą utwór literacki, w którym wyjaśnią przyczynę wybranego zaobserwowanego zjawiska. Prace literackie wraz ze zdjęciami zostaną opublikowane w książce pod tytułem "Co wydarzyło się w Liliowym Lesie?"

Uczniowie najpierw zdobędą wiedzę o życiu  leśnego ekosystemu. W tym celu  odbędziemy dwie wycieczki: pierwsza do Centrum Przyrodniczego w naszym mieście , gdzie dowiemy się, co by było, gdyby w lesie zabrakło mrówek,   i druga -do Nadleśnictwa, aby dowiedzieć się, jak leśniczy opiekuje się  lasem. Następnie uczniowie podczas zajęć warsztatowych dowiedzą się, jak fotografować przyrodę.  Wyposażeni w wiedzę dotyczącą obserwowanego ekosystemu uczniowie utworzą 4-osobowe zespoły.  W 4-osobowych grupach pod opieką rodziców-mentorów, będą obserwować pobliski Liliowy Las, fotografując obiekty, które uznają za 1) interesujące, 2) trudne do zaobserwowania,  3) śmieszne, 4) nie pasujące do otoczenia. Każda grupa może brać udział w obserwowaniu lasu dowolną ilość razy. Każda grupa może wykonać dowolną ilość zdjęć w każdej z czterech kategorii. Do połowy kwietnia 2020 r. grupy wybiorą po jednym zdjęciu z każdej kategorii i zgłoszą na wystawę zdjęć. Wystawa będzie miała miejsce w szkole, następnie w osiedlowej bibliotece, a następnie w galerii mieszczącej się w osiedlowym hipermarkecie. Ponadto do jednego z wykonanych zdjęć każda grupa  napisze opowieść, w której poda przyczynę zaobserwowanego i sfotografowanego zdarzenia (dlaczego to się stało? lub po co to się stało?). W wyniku filozoficznych lub naukowych dociekań powstaną utwory literackie, które będą opublikowane wraz ze zdjęciem stanowiącym ilustrację, w książce  pt. "Co wydarzyło się w Liliowym Lesie?"

Realizacja projektu rozpocznie się w grudniu 2019 r. i potrwa do 20 czerwca 2020 r. Pomysł realizowany będzie w otoczeniu szkoły- w "Liliowym Lesie", i na jej terenie.  Wyjścia grup do Liliowego Lasu pod opieką rodziców-wolontariuszy  odbywać się będą od stycznia 2020 r. Wystawa wykonanych zdjęć zaplanowana jest na kwiecień 2020 r. Ocena utworów literackich potrwa do połowy maja 2020 r, przygotowanie materiałów do druku i drukowanie książek potrwa do połowy czerwca 2020 r. W czerwcu  2020 r nastąpi podsumowanie projektu.

Uczniowie będą odpowiedzialni za wybór lidera i podział obowiązków w grupie. Uczniowie będą mieli za zadanie zaangażować dorosłego opiekuna grupy (rodziców) do uczestniczenia w leśnych ekspedycjach, zaplanować i przeprowadzić wyjścia do lasu, 

udokumentować swoje obserwacje przyrodnicze za pomocą zdjęć i  przedstawić posiadane informacje w formie utworu literackiego w sposób interesujący dla widza i czytelnika.  
W czasie pracy nad projektem uczniowie pogłębią odpowiedzialność, udoskonalą umiejętność współpracy,  planowania, dzielenia się obowiązkami, umiejętność podejmowania decyzji i  dokonywania wyboru, umiejętność obserwacji i wnioskowania, wykonywania eksperymentów i doświadczeń, a także  umiejętności krytycznego myślenia, formułowania wniosków i spostrzeżeń. 

Grant zostanie wykorzystany na nagrody dla autorów zdjęć zakwalifikowanych do wystawy i na wydrukowanie książki z utworami literackimi będącymi rezultatem projektu. 

Współczesne dzieci większą część wolnego czasu spędzają przyklejone do ekranów komputerowych lub telewizyjnych. Tymczasem nadmiar wirtualnej rzeczywistości i brak ruchu negatywnie wpływa na zdrowie. Tu trzeba działań! Żeby dać dzieciom szansę na lepsze wyniki w nauce, lepsze relacje z ludźmi, lepsze przeżywanie życia. Żeby obudzić zainteresowanie przyrodą, skłonić do uważnego obserwowania świata, rozbudzić potrzebę przebywania na świeżym powietrzu, zanim dziecko popadnie w nałóg komputerowy.  

Głównymi moderatorami zachowań dziecka są rodzice, dlatego projekt, choć skierowany do dzieci, angażuje w działania również rodziców.

W ramach projektu rodzice będą pełnić rolę opiekuna grupy badawczej. Razem z dziećmi będą  przyglądać się światu, badać go, wyjaśniać. Rodzice spróbują zrobić coś wspólnie z dziećmi i wspólnie z innymi rodzicami– codziennie inny rodzic może być odpowiedzialny za realizowane działania: wycieczkę, przygotowanie aparatu fotograficznego, przetwarzanie zdjęć. Rodzice, którzy chcą oderwać dzieci od ekranów, powinni zacząć od siebie. Ten projekt daje im szansę.

Nasz projekt miał dwa etapy. W pierwszym etapie odbyły się  wyjścia w czasie wolnym od zajęć zorganizowanych grup uczniów pod opieką zaangażowanych rodziców  do położonego blisko szkoły Liliowego Lasu na fotograficzne łowy.  Wybrane  zdjęcia zostały  wystawione  w galerii szkolnej mieszczącej się w osiedlowym markecie.

W drugim etapie projektu uczniowie w utworach literackich przedstawili swoje wrażenia i  przemyślenia dotyczące otaczającej przyrody. Efektem miękkim jest wzrost zainteresowania kontaktem z naturą. Efektem twardym jest wystawa zdjęć i publikacja książkowa, zawierająca zdjęcia i utwory literackie napisane przez uczniów.  Przygotowaliśmy również prezentację  rezultatów projektu, która została zamieszczona na stronie internetowej szkoły.

Największym problemem, który praktycznie uniemożliwił realizację projektu, był dwukrotny zakaz wejścia do lasu a następnie zakaz kontaktowania się. 

Zaraz po naszym przystąpieniu do realizacji projektu pod nazwą "Co się zdarzyło w Liliowym Lesie" , który dokładnie określał miejsce realizacji projektu, ogłoszono zakaz wejścia do lasu ze względu na ASF. Musieliśmy zmieniać  miejsce realizacji projektu i tytuł. Po namyśle zespół projektowy uznał, że możemy fotografować przyrodę w parkach miejskich. Projekt został nazwany: "Obserwator przyrody". Parki miejskie są znacznie oddalone od szkoły, trzeba zaplanować wycieczkę samochodem lub komunikacją miejską. Pomysł krótkich i częstych wypadów do lasu w grupie kolegów z sąsiedztwa okazał się niemożliwy do zrealizowania. Taki problem już na starcie mocno osłabił naszą energię.  Uczniowie zainteresowani fotografowaniem poszukiwali ciekawostek przyrodniczych podczas wycieczek, a przecież nikt nie robi wycieczek codziennie! Powstawały zdjęcia z wyjazdu do babci na wieś albo zdjęcia wykonane z okna samochodu. Zdjęcia te nadawały się na wystawę, ale wystawa miała być pretekstem do codziennych spacerów z aparatem. Prawdziwy cel projektu- nakłonić do częstego, systematycznego kontaktu z przyrodą został zaprzepaszczony. I wtedy,  w ostatnim dniu lutego odwołano zakaz wejścia do lasu. Uczniowie nareszcie mogli zwoływać się grupkami i wychodzić na leśne spacery. Wydawało się, że możemy realizować nasz projekt zgodnie z założonym terminarzem. Niestety 3 kwietnia znowu ogłoszono zakaz wejścia do lasu, tym razem z powodu covid-19. Nie wszystkie grupy miały wystarczająco dużo dobrych ujęć. Wybieranie zdjęć miało odbywać się w drodze dyskusji, ale zostało ograniczone przez zakaz spotykania się.  Zmniejszył się również wpływ nauczyciela na motywację ucznia w kontynuowaniu projektu. Ponadto nie udało się przeprowadzić zajęć w Centrum Przyrodniczym i w Nadleśnictwie, ze względu na stan epidemiczny. Nie pozyskaliśmy sponsorów (zamiar zwrócenia się do Nadleśnictwa Zielona Góra i Centrum Przyrodniczego o wsparcie projektu nie został zrealizowany). Konieczność wprowadzania zmian w regulaminie  lub modyfikacji zadań już po przystąpieniu do realizacji projektu  było dla koordynatora  źródłem stresu. 

 „Całość to więcej niż suma jej składników”– ten cytat Arystotelesa znalazłam na Facebooku Projektantów edukacji i podkreślam jego znaczenie w realizacji naszego projektu. Stan epidemiologiczny uniemożliwił nadzór zespołu projektowego nad spotkaniami 8 i 9-letnich uczestników projektu. W trakcie tych spotkań uczniowie mieli w efekcie dyskusji wybrać najciekawsze zdjęcia na wystawę. Dyskusja, wymiana opinii, argumentowanie, miały integrować grupę. Uważam, ze  kontakty telefoniczne to za mało, aby zintegrować grupę. Myślę, że w tym zakresie cel projektu nie został osiągnięty. Natomiast osiągnięte zostały  cele: 1) oderwać dzieci od komputera i zainteresować  przyrodą 2) propagować uważne obserwowanie natury i zmian w niej zachodzących 3) przybliżyć uczniom technikę fotografowania 4) zorganizować wystawę fotografii 5) zachęcić dzieci do wyrażania swojego stosunku do przyrody w utworach literackich 6) opublikować wybrane zdjęcia i prace literackie w formie książkowej.

Uczniowie uczestniczyli w pogadance na temat fotografowania i poznali najważniejsze zasady robienia zdjęć. Nauczyli się wymieniać opinie  na temat wykonanych prac i uzasadniać swoje zdanie. Uczniowie uczyli się organizowania czasu wolnego, pokonywania trudności, podejmowania decyzji, zdrowej rywalizacji. Jednocześnie w miłej atmosferze rozwijali koncentrację i spostrzeganie. Rozwijali umiejętność czekania na odpowiednie światło lub na szczegół, który zwróci uwagę. Ćwiczyli wytrwałość.
To, na co chcieliśmy w trakcie realizacji projektu zwrócić szczególną uwagę, to sztuka wyboru jednego zdjęcia z wielu wykonanych zdjęć. To bardzo trudny etap. Subiektywne wybory nie zawsze muszą być tymi najlepszymi. Uczniowie w grupie wymieniali wrażenia i dyskutowali, co umożliwiło im  spojrzeć na swoje  prace z dystansem. Dokonywanie w zespołach wyboru najciekawszych zdjęć wymagało od dzieci wiedzy na temat patrzenia przez obiektyw aparatu  i krytycznej oceny własnych umiejętności.

Nadesłane prace fotograficzne i literackie pozwalają ocenić, że uczniowie potrafią przyglądać się temu, co dzieje się wokół nich i dostrzec piękno przyrody lub brzydotę zachowania niektórych ludzi. Prace literackie świadczą o wrażliwości dzieci na sytuację zwierząt i znajomość wpływu działalności człowieka na przyrodę. 

Przygotowania zdjęć wymusiły aktywność fizyczną dzieci i ich rodziców w poszukiwaniu ciekawych ujęć fotograficznych. Oprócz zdjęć konkursowych powstało wiele ujęć dokumentujących aktywność ruchową dzieci i rodziców. Wiele zgłoszonych fotografii dokumentowało niewłaściwe zachowanie człowieka w stosunku do przyrody: śmiecenie, niszczenie zieleni. Wykonane przez siedmioletniego uczestnika projektu zdjęcie  pod tytułem "Tak być nie powinno" budzi refleksje u oglądających, może wywoła pożądaną zmianę w zachowaniu? Natomiast prace literackie dotyczące problemów naturalnego środowiska wskazują, że powstaje w młodych autorach świadomość proekologiczna.

 Wystawa fotograficzna w osiedlowym markecie wzbudziła duże zainteresowanie. Organizacja wystawy jest sposobem na promocję szkoły i popularyzowanie przez szkołę aktywności fizycznej w  naturalnym środowisku. Są też sposobem na wyrażenie stosunku do otaczającego środowiska naturalnego, przyrody. Wybrane zdjęcia są   zaprezentowane również na stronie internetowej naszej szkoły, ale trzeba  przyznać, że obcowanie z dobrą „papierową” fotografią w odpowiednio zaaranżowanej przestrzeni wciąż wiąże się w wielkimi przeżyciami zarówno dla młodych autorów prezentowanych prac, jak i dla oglądających wystawę widzów. 

Okazało się, że wiele dzieci próbuje swoich sil w fotografowaniu i powstałe zdjęcia są naprawdę interesujące. Zachęcają do odwiedzenia sfotografowanego zakątka, który przecież ze względu na bliskość i dostępność wszyscy znamy, a widzimy go niejednokrotnie inaczej. Tak samo prace literackie wskazują na dużą wrażliwość dzieci na problemy środowiska naturalnego i ich zainteresowanie wpływem człowieka na ekosystem.

Jako grupa projektowa jesteśmy dumni z obu rezultatów projektu: wystawy fotograficznej  i prac literackich oraz pięknie wydanej publikacji łączącej zdjęcia i opowiadania młodych twórców w powiązaną tematycznie całość.

Nasz projekt od początku zakładał dużą aktywność zgłoszonych uczestników i ich rodziców. Zespół projektowy miał za zadanie zachęcać do spacerów po lesie, nadzorować prawidłowość przebiegu spotkań w grupach, pomoc dzieciom w wyrażaniu opinii i wyborze prac. Duża rola przypadła rodzicom, jako organizatorom wypraw grup dzieci do lasu. Przygotowaliśmy szczegółowe instrukcje, które z przyczyn od nas niezależnych dwukrotnie trzeba było modyfikować. Przy grupie osób objętych projektem (uczniowie z 10 klas początkowych i ich rodzice) powiadamianie o zmianach było kłopotliwe, wprowadzało zamieszanie i mogło zniechęcić uczestników do udziału w projekcie.  Okazało się, że spora grupa rodziców nie zapoznała się z przygotowanym regulaminem i opisem działań projektowych, licząc na osobisty kontakt z nauczycielami i ustne wskazówki i informacje.  Nie byliśmy przygotowani na kontakt inny niż osobisty. 
Warto użyć do porozumiewania się wybranego serwisu społecznościowego.

Największy wpływ na zmiany w stosunku do pierwotnego pomysłu miał dwukrotny zakaz wejścia do lasu a następnie zakaz kontaktowania się. Musieliśmy zmienić tytuł i zasady realizacji projektu. Skrócony został faktyczny czas realizacji zadań projektowych i to jest najistotniejsza zmiana. Ponadto nie udało się przeprowadzić zajęć w Centrum Przyrodniczym i w Nadleśnictwie, ze względu na stan epidemiczny. Nie pozyskaliśmy sponsorów (zamiar zwrócenia się do Nadleśnictwa Zielona Góra i Centrum Przyrodniczego o wsparcie projektu nie został zrealizowany)

 Stan epidemiologiczny uniemożliwił nadzór zespołu projektowego nad spotkaniami 7, 8 i 9-letnich uczestników projektu. Uważam, ze  kontakty telefoniczne to za mało, aby zintegrować grupę. Myślę, że w tym zakresie cel projektu nie został osiągnięty. 
Nie odbyła się wystawa prac fotograficznych w holu szkolnym ani w bibliotece osiedlowej, (odbyła się wystawa w galerii szkolnej w osiedlowym markecie) przez co nasza inicjatywa nie była rozpropagowana w takim stopniu, jak zakładaliśmy. Mamy jednak zamiar przenieść wystawę we wrześniu do budynku szkoły i zamieścić artykuł na temat projektu w gazetce redagowanej przez samorząd uczniowski.
Udało się zrealizować główne zamierzenia: rozbudzić potrzebę kontaktu z naturą, zorganizować wystawę fotograficzną w  galerii mieszczącej się w osiedlowym markecie, opublikować książkę z wybranymi zdjęciami i opowiadaniami.

Grant w całości został przeznaczony na wydrukowanie zdjęć zamieszczonych na wystawie fotograficznej i  przygotowaniu publikacji książkowej, w której zamieszczone zostały zdjęcia i prace literackie. Publikacja zostanie wręczona uczestnikom projektu jako upominek po przywróceniu stacjonarnej nauki w szkołach.

Link do prezentacji zamieszczonej na stronie internetowej szkoły (wpis z dnia 27.05.2020r.):
https://www.sp8.zgora.pl/uploads/files/do_pobrania1/Obserwator_przyrody_SP8_ZG.pdf

Link do galerii wybranych zdjęć zamieszczonych na stronie internetowej szkoły (wpis z dnia 19.05.2020r.)
https://www.sp8.zgora.pl/uploads/files/galerie1/obserwator/index.html