System oceniania pracy uczniów

Istnienie kilka sposobów oceny pracy w zespołach projektowych. Dobór odpowiedniego jest ważny, aby „morale” uczniów nie spadły.
Ocenianie budzi dużo emocji po stronie oceniającego i ocenianego. Jak oceniać, aby motywować?

Ocenianie często sprawia wiele trudności. Budzi dużo emocji po stronie oceniającego i ocenianego. Może zarówno motywować uczniów do pracy, jak i zniechęcić ich do podejmowania aktywności. Dlatego warto odpowiedzieć na pytanie, czemu ma służyć ocena. Ponieważ projekt jest przedsięwzięciem kompleksowym, a zadania wykonywane przez uczniów są złożone i mają bardzo zróżnicowany stopień trudności, bezzasadne byłoby ocenianie udziału każdego ucznia za pomocą jednej oceny wystawianej po zakończeniu przedsięwzięcia.

Nauczyciel prowadzący projekt powinien nadzorować przebieg postępów uczniów i sprawdzać stopień wykonania przez nich zadań cząstkowych. Udział w przedsięwzięciu ma sprawiać młodym ludziom satysfakcję oraz dostarczać im informacji na temat ich umiejętności i sposobu, w jaki wykorzystują wiedzę. W projekcie najważniejsze są zaangażowanie i efekty działań. Dlatego istotna jest nie tylko wiedza merytoryczna, lecz także umiejętność jej wykorzystania, kreatywność, chęć do podejmowania zadań oraz rzetelność w ich wykonywaniu. Ważną rolę odgrywają też: sposób komunikowania się z młodymi ludźmi, gotowość do podejmowania współpracy oraz przestrzeganie przyjętych zasad.

Uczniowie, gdy nie znają kryteriów oceniania, działają intuicyjnie. Dlatego nauczyciel powinien jasno określić wymagania. Stają się one wyraźną wskazówką i wyznaczają standardy, do których osiągnięcia młodzi ludzie powinni dążyć. Nauczyciel musi zatem posługiwać się narzędziami oceny będącymi zarazem wskaźnikami, według których uczniowie mogą sami oszacować, czy wypracowany przez nich rezultat jest odpowiedni. Przykładowo: wiele osób stosuje tabele kryteriów ocen. Dają one uczniowi jasną informację na temat tego, jakie są wymagania nauczyciela i co powinien zrobić, aby otrzymać wysoką ocenę. Poniżej przedstawiono kilka takich tabel:

Ocena prezentacji ustnej

Temat

Liczba punktów

Temat jest właściwie dobrany, interesujący dla audytorium.

 

Wstęp odznacza się rzeczowością i zwraca uwagę słuchaczy.

 

Główne zagadnienia są dobrze wypunktowane i właściwie ujęte, a ważność najistotniejszych sądów czy spostrzeżeń zostaje odpowiednio podkreślona.

 

Wypowiedź zawiera nowe informacje lub nową ocenę i interpretację znanych faktów.

 

 

 

Forma

 
Zdania są jednoznaczne i klarowne.  

Wypowiedź charakteryzuje się przejrzystością.

 

Zachowana zostaje logika wywodu.

 

Zastosowana jest odpowiednia argumentacja.

 

Forma wystąpienia odznacza się jasnością, treść jest wyraźnie przedstawiona.

 

Argumenty są wiarygodne i sprawdzone.

 

Materiał jest interesujący i uporządkowany we właściwy sposób.

 

Wyciągnięte zostają logiczne i konkretne wnioski.

 

Wywód odznacza się płynnością i dobrym rozwinięciem.

 

 

 

Język i sposób prezentacji

 

Język jest zrozumiały.

 

Zdania budowane są poprawnie, z zastosowaniem właściwego szyku wyrazów.

 

Język odznacza się żywością i barwnością.

 

Mówca umiejętnie utrzymuje napięcie odbiorców i przykuwa ich uwagę.

 

Głos osoby występującej jest pewny, donośny i wyrazisty.

 

Zachowany zostaje kontakt wzrokowy ze słuchaczami.

 

Przemawiający zwraca uwagę na reakcje odbiorców.

 

Mówca panuje nad swoją gestykulają i mimiką, a jego postawa jest swobodna, lecz wyrażająca szacunek dla audytorium.

 

W wypowiedzi zastosowane zostają pauzy dla uzyskania odpowiedniego efektu.

 

Dykcja, intonacja i wymowa są poprawne.

 

Zachowane jest odpowiednie tempo mówienia.

 

Wypowiedź świadczy o umiejętności splatania w całość poszczególnych jej części.

 

Suma punktów:

 

Za każde kryterium można otrzymać 1 punkt. Maksymalna liczba punktów: 25.
21–25 p. – celujący
16–20 p. – bardzo dobry
11–15 p. – dobry
8–10 p. – dostateczny
7 p. – dopuszczający
0–7 p. – niedostateczny

Ocena wywiadu

Ocena

Kryteria

6

• ciekawie sformułowane pytania, świadczące o znajomości zagadnienia
• bogate słownictwo
• wysoka kultura osobista

5

• umiejętność kojarzenia faktów i wyciągania wniosków
• znajomość najważniejszych zasad przeprowadzania wywiadu

4

• dobra znajomość tematu rozmowy
• właściwie sformułowane, proste pytania

3

• podstawowa znajomość tematu rozmowy
• odpowiednia, ale nie wyczerpująca tematu liczba pytań

2

• niewielka liczba pytań
• pytania nieprzemyślane i mało precyzyjne
• ubogie słownictwo

1

• brak przygotowania
• pytania niedbale sformułowane, nieprecyzyjne, zamknięte, niedające możliwości udzielenia wyczerpujących odpowiedzi

Ocena współpracy w grupie

Imię i nazwisko: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Klasa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Zespół: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

Uczeń:

Liczba punktów

chętnie podejmuje współpracę z innymi.

2

czuje się odpowiedzialny za rezultat pracy grupy.

2

jest zaangażowany w pracę zespołu.

1

odpowiedzialnie wykonuje swoje zadania.

2

zachęca innych do pracy.

1

prezentuje ciekawe pomysły.

1

szanuje zdanie innych osób.

1

w sposób kulturalny odnosi się do pozostałych uczniów.

1

potrafi słuchać innych.

2

pomaga pozostałym członkom zespołu w pracy.

1

wykonuje zadania powierzone innym osobom.

-1

nie realizuje rzetelnie powierzonych zadań.

-1

narzuca innym swoje poglądy.

-1

lekceważy pozostałych uczniów.

-2

nie przyjmuje krytyki.

-1

przeszkadza innym w pracy.

-2

Suma punktów:

 

14 p. – celujący
11–13 p. – bardzo dobry
6–10 p. – dobry
4–5 p. – dostateczny
2–3 p. – dopuszczający
0–1 p. – niedostateczny

Ocena plakatu

Ocena

Przekaz

Pomysł

Wykonanie

6

jasny, zrozumiały

oryginalny, niepowtarzalny

przemyślana kompozycja, pozytywnie oddziałująca na odbiorcę; plakat ciekawy pod względem użytej techniki, wymagający dużego nakładu pracy

5

czytelny

ciekawy, zastanawiający

praca poprawnie skomponowana, wszystkie elementy starannie wykonane

4

budzący wątpliwości, niejednoznaczny

tradycyjny, stereotypowy, powtarzający schemat

kompozycja poprawna, staranne wykonanie

3

trudny do wyjaśnienia

wyraźny brak koncepcji

niezbyt staranne wykonanie, brak pozytywnego oddziaływania na odbiorcę

2

nieczytelny, niejasny, nieoryginalny

pomysł skopiowany np. z mediów bez własnej interpretacji

praca wyraźnie niedokończona, o nieestetycznym wyglądzie, wykonana niedbale

1

niedający możliwości odczytania intencji nadawcy

brak pomysłu

plakat wyjątkowo niedbale wykonany, nieczytelny

Prezentowanie scenek

Ocena

Znajomość realiów przedstawianej sytuacji

Sposób interpretacji rzeczywistości

Język przekazu

Współpraca z zespołem

6

bardzo dobra, wykraczająca poza program szkolny

interesujący, przykuwający uwagę widzów

żywy, barwny, pobudzający wyobraźnię; właściwa intonacja

partnerstwo, pozytywny wpływ na zachowanie innych, życzliwość, zapał

5

bardzo dobra

sugestywny, czytelny

zrozumiały, wolny od błędów gramatycznych; bogate słownictwo, obrazowość

bardzo dobra współpraca, udzielanie innym wsparcia, sumienność

4

dosyć dobra

wiarygodny, odtwarzający realia

drobne usterki językowe, poprawność wymowy, dbałość o zrozumiałość wypowiedzi

uczeń nie utrudnia innym odgrywania ról, dobrze współpracuje

3

słaba

nieoryginalny, przy słabym zaangażowaniu

błędy językowe, niska komunikatywność

brak chęci współpracy, stawianie oporu, konieczność namawiania do podjęcia zadań

2

bardzo słaba

zupełnie nieoryginalny

niekomunikatywny, niepoprawny

utrudnianie innym pracy

1

całkowita nieznajomość realiów przedstawianej sytuacji

brak zaangażowania

niedbałość wymowy

przeszkadzanie innym

Kwestionariusz oceny udziału w projekcie
Miejscowość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

Oceń poszczególne elementy projektu w skali 1–5.
Uzasadnij swój wybór.
 

W jakim stopniu wzbogaciła się Twoja wiedza i rozwinęły posiadane umiejętności w trakcie realizacji projektu?

Uzasadnienie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

Jak oceniasz atrakcyjność zadań i swój udział w ich realizacji?

Uzasadnienie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

W jakim stopniu udało Ci się rozwinąć własne umiejętności praktyczne?

Uzasadnienie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

Czy udział w przedsięwzięciu dał Ci możliwość poznania ciekawych ludzi i zapoznania się z interesującymi zagadnieniami? W jaki sposób?

Uzasadnienie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

W jakim stopniu projekt pomógł Ci przygotować się do radzenia sobie w różnych sytuacjach życiowych?

Uzasadnienie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

Jakie byłoby Twoje zaangażowanie w podobne przedsięwzięcie?

Uzasadnienie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .